De Raspberry Pi Foundation heeft de Raspberry Pi 5 aangekondigd. Dat apparaat heeft een iets andere formfactor dan de Raspberry Pi en een powerknop. Het apparaat wordt met een 27W-voeding geleverd, maar het energieverbruik is niet bekend. Het model gaat 60 dollar kosten.

De stichting zegt dat de nieuwe variant van de bekende singleboardcomputer in oktober van dit jaar uitkomt. De Raspberry Pi 5 is de opvolger van de Raspberry Pi 4, die in 2019 uitkwam. Opvallend is dat de Pi 5 een iets andere formfactor heeft, waarbij de ethernetpoort weer verplaatst is naar de plek waar die bij de Pi 3 ook al zat. De Pi 5 heeft echter andere peripherals zoals een USB-C-poort en twee micro-HDMI-poorten, waardoor gebruikers geen oude Raspberry Pi 3- óf 4-behuizingen meer kunnen gebruiken.

Opvallend aan de formfactor is ook dat de Pi 5 geen 3,5mm-poort meer heeft. De Raspberry Pi 5 heeft wel pads om zelf een composietvideo-uitgang te solderen, maar geen analoge audio: dat moet via HDMI. Ook is er in het nieuwe model voor het eerst een powerknop toegevoegd waarmee het apparaat kan worden in- en uitgeschakeld. Die knop gaat vergezeld met een ledlampje.

Snellere componenten

De nieuwe Raspberry Pi 5 is op bijna alle vlakken aangepast ten opzichte van de voorganger, de Raspberry Pi 4 die in 2019 uitkwam. Zo is de soc vernieuwd. De Broadcom BCM2712 heeft nu vier Arm Cortex A76-cores die op 2,4GHz lopen. De Pi 4 heeft ook vier cores, maar dat zijn tragere A72-cores op 1,8GHz. De nieuwe, snellere cores moeten veel betere prestaties leveren, blijkt uit een video met benchmarks die youtuber Jeff Geerling toonde. De cpu heeft ook een gedeeld L3-cache van 2MB en 512KB per kern aan L2-cache. Het model is, net zoals het vierde Pi-model, verkrijgbaar met 4GB of 8GB aan werkgeheugen. Dat is Lpddr4x-4267-ram.

Hoge snelheden en dito prestaties gaan meestal gepaard met hoger verbruik en hoewel de RPi 5 zonder koeling kán werken, raadt de maker een vorm van koeling aan. Er is, ook vanwege de formfactor, een nieuwe behuizing verkrijgbaar die actieve koeling heeft. Daarnaast is er een losstaande, actieve koeler beschikbaar. De hogere prestaties gaan gepaard met een hoger opgenomen vermogen: de aangeraden voedingsadapter levert 25W via een USB C-connector met PD. De Pi 5 biedt verder 802.11ac-wifi en zowel Bluetooth 5.0 als Bluetooth Low Energy.

Aansluitingen

De standaard poorten zijn gebleven: de Raspberry Pi 5 heeft vier USB A-poorten en een netwerkpoort. Twee van die USB-poorten ondersteunen snelheden tot 5Gb/s, terwijl de andere twee standaard USB 2.0-poorten zijn. De netwerkpoort is een gigabitpoort met ondersteuning voor PoE+, maar de daarvoor benodigde HAT komt pas later beschikbaar.

De twee micro-HDMI-uitgangen ondersteunen net als de RPi 4 beide 4K-video op 60fps. De twee aparte flexcableconnectors voor een webcam en DSI-uitgang van de RPi 4 zijn bij de 5 vervangen door twee universele connectors die beide geschikt zijn voor zowel een webcam of display.

De micro-SD-kaartlezer aan de onderkant is gebleven, maar is met SDR104-ondersteuning geschikt voor de veel snellere UHS-kaarten. Ook de 40pins-GPIO-header is uiteraard nog steeds te vinden op de Raspberry Pi 5. Nieuw is de connector die een enkele PCIe-lane beschikbaar maakt via een flatcable. Ook daarvoor is de benodigde adapter om PCIe-kaarten als videokaarten of een ssd aan te sluiten nog niet beschikbaar. Een adapter voor M.2-ssd’s zou voor begin 2024 op de planning staan.

Interfaces

De snelle interfaces als PCIe en de geheugenbus worden op de BCM2712-soc aangesloten, maar de overige i/o, zoals de vier USB-poorten en de GPIO-header, zitten op een ‘chiplet’ aangesloten. Daarmee heeft de Raspberry Pi 5 een soort southbridge of chipset gekregen: de RP1. Die wordt op een ouder procedé geproduceerd dan de BCM2712. De soc wordt door TSMC op 16nm geproduceerd, terwijl de RP1 op 40nm gemaakt is.

Ook nieuw is de nieuwe power management-chip, of PMIC, de DA9091. Die levert niet alleen de stroom voor de BCM2712, maar heeft ook een real-time clock of RTC ingebouwd gekregen. Om die klok accuraat te houden, is een header voor een knoopcelbatterij naast de chip te vinden.

Raspberry Pi OS

Voor de Raspberry Pi 5 ontwikkelde het softwareteam van de Raspberry Pi Foundation een nieuwe versie van het Raspberry Pi OS. Dat besturingssysteem zou medio oktober beschikbaar moeten komen. Net als de Raspberry Pi 4 komen er ook van de Pi 5 twee varianten uit. Een daarvan heeft 4GB geheugen; dat model kost 60 dollar. Het andere model heeft 8GB geheugen en kost 80 dollar. De europrijzen zijn vooralsnog niet bekend.